ESB viðræðunum er sjálfhætt

 

 

Ranghermt hefur verið í fjölmiðlum að ég hafi sagt það ólíðandi að tengd sé saman makríldeilan og aðildarumsóknin að ESB. Það sagði ég ekki þegar ég tók málið upp á Alþingi í gær, í kjölfar frétta þess efnis að sjávarútvegsráðherrar ESB hafi ákveðið að flýta ákvörðun um refsiaðgerðir á hendur okkur vegna deilunnar um skiptingu makrílstofnins.

 

Í ræðu minni á Alþingi í gær sagði ég hins vegar: „Á sama tíma segir sjávarútvegsráðherra Írlands, Simon Coveney, að makríldeilan geti líka haft áhrif á viðræður okkar og Evrópusambandsins og geti til dæmis leitt til þess að ekki verði opnaðir kaflar í sjávarútvegsmálum. Mér er kannski nokk sama um það en það sem hér blasir sem sagt við er að Evrópusambandið tengir með beinum hætti saman makríldeiluna og umsókn okkar að Evrópusambandinu. Hæstv. forsætisráðherra hafnaði því hér í síðustu viku en nú liggur fyrir að viðsemjendur okkar líta þannig á að þetta sé einn og sami hluturinn og tengja þetta beint.“

Þetta er það sem allt þetta mál snýst:

Annarsvegar það sem nú liggur sem sé fyrir, að ESB tengir saman með beinum hætti aðildarumsókn okkar að ESB og deiluna um skiptingu makrílstofnsins. Það er þá orðin staðreynd, sem ekki verður undan vikis. Þá breytir engu þó íslensk stjórnvöld mótmæli því. Þetta er afstaða ESB. Sambandið tengir þessi mál og það breytist ekki þó íslensk stjórnvöld hafi aðrar skoðanir.

 

Hitt er síðan það, að þær hótanir sem ESB hefur uppi eru grafalvarlegar. Þær fela í sér að á okkur verði sett viðskiptabann, sem er þó í sjálfu sér ólöglegt. Talað er um að sett verði á bann við innflutningi á uppsjávarfiski, t.d. makríl og afurðum sem framleiddar eru úr honum, og hins vegar að sett verði  bann við innflutningi á tækjum tengdum sjávarútvegi og skipum frá Íslandi.

Þessu verða íslensk stjórnvöld að mæta með hörku. Það er ekki sett viðskiptabann á lönd, nema við ítrustu aðstæður í samskiptum ríkja. Og þegar í hlut á eitthvert helsta ríkjasamband heimsins, þá er málið ennþá alvarlegra. Slíkt bann stangast örugglega á viðalþjóðalög og samninga, en ESB mun ekki hafa áhyggjur af því. Það tekur langan tíma fyrir þjóðir að leita réttar síns, þegar slík mál koma upp. Það veit ESB og treystir því að á millitíðinni verði komnir á samningar um nýtingu makrílstofnsins.

Þegar svona er komið málum er vitaskuld sjálfstætt tilefni til þess að hætta samningaviðræðum við ESB. Hótunin ein nægir til þess. Við getum ekki gengið „svipugöng“ (orðalag utanríkisráðherra) ESB og beðið um aðild að sambandinu þegar það er á sama tíma að vígbúast gegn okkur með hótunum um viðskiptaþvinganir. Það gerir engin þjóð með sjálfsvirðingu.