Á tindi Heklu hám

Þú stóðst á tindi Heklu hám

og horfðir yfir landið fríða.

Þetta alþekkta upphaf úr kvæði Jónasar Hallgrímssonar, Til herra Páls Gaimards, kom oft upp í huga manns, aðfararnótt 21. júní á leið upp Heklu, með vini mínum Agli Guðmundssyni og konu hans Kristinu Andersson, Kiki. Þetta var ekki undirbúið með miklum fyrirvara hvað mig áhrærði. Eitt símtal á fimmtudagskvöldið frá Agli vini mínu og ferðin var ákveðin.

Við lögðum í hann frá Heklurótum rétt fyrir miðnætti. Rétt í þann mund sem sólargangur var lengstur, samkvæmt því sem ég hafði heyrt Þór Jakobsson veðurfræðing greina okkur útvarpshlutendum frá um morguninn. Ekki það að við værum ein á ferð þessa fögru nótt. Þegar við vorum komin vel áleiðis upp hlíðar Heklu tókum við að mæta myndarlegum hópi fólks á vegum Ferðafélagsins; 120 manns í fylgd tíu fararstjóra höfðu verið upp á Heklutindi um eða eftir miðnættið. Fleiri og smærri hópar voru þarna á ferð um líkt leyti. Alls gæti ég því trúað upp undir 150 manns.

Það kom mér á óvart hversu fjalladrottningin var snæviþakin. Það var svo sem ekki erfiðara fyrir okkur göngufólkið. Spor mynduðst í fönnina sem ágætt var að ganga eftir, þar til ofar dró. Þá fór snjórinn að verða mýkri. Og á leiðinni niður hafði sólbráðin sýnilega haft sín áhrif. Snjórinn var mjúkur og þvælinn, þó það gerði ekki mikið til fyrir okkur, svona forbrekkis.

Það var kalt á toppnum. Vindurinn blés og kældi svitastorkið andlitið og hár. Þá var ekki annað að gera en setja á sig höfuðfat. Síðan var notalegt að leggjast niður, hvíla lúin beinin, drekka kaffi og borða flatkökur með hangikjeti og kæfu. Láta síðan gufuna, sem streymir heit úr iðrum Heklu þarna efst uppi, leika um sig og hlýja um stund, þó maður verði að vara sig á því að vökna ekki af rekjunni.

Þarna var útsýnið ómótstæðilegt og ógleymanlegt.

Það var líka skemmtileg tilhugsun að vera sporgöngumaður þeirra Eggerts og Bjarna, en þeir eru taldir hafa fyrstir klifið fjallið fyrir nær 160 árum.

Og svo eitthvað fleira sé tínt til af fróðleik um Heklu: "Hekla sem er megineldstöð, er ógurlegasta eldfjall á landinu, en einnig eitt hið óvenjulegasta. Hún er næstvirkasta eldfjall landsins á sögulegum tíma og hefur gosið að meðaltali á 55 ára frest síðan land byggðist. Að minnsta kosti 17 gos eru þekkt úr Heklu sjálfri á þessum tíma, en að auki er vitað um 5 gos í nágrenni hennar í sama eldstöðvakerfinu. Grímsvötn í Vatnajökli eru eina megineldstöðin sem hefur gosið oftar, eða um 40 - 50 sinnum. Aftur á móti er heildarrúmmál gosefna úr Heklu mun meira, eða um 7 km3 en innan við 2 km3 úr Grímsvötnum. Fjallið stendur á hinni 5,5 kílómetra löngu Heklugjá og úr henni hafa flest eldgosin komið."

Maður finnur vel kyngimagnaðan kraft Heklu. Kannski ekki síst í nálægð Jónsmessunnar, þegar landið blasir við manni á þeirri stundu ársins þegar birtan verður lengst og mest. Að sitja þá í hásæti sjálfrar Heklu verður aldrei með orðum, né í myndum lýst, þó veikburða tilraun sé hér gerð til slíks.