Ruglandinn í umræðunni um bankaleynd

Þegar rætt er um lekann úr Kaupþingi á gögnum úr lánabók bankans er nauðsynlegt að gera greinarmun á tvennu. Annars vegar réttmæti þess að lánabækur banka séu sem opnar bækur á netinu; þeim sé lekið út, líkt og við sáum að gerðist í umræddu tilviki Kaupþings. Hins vegar hvort þær upplýsingar sem lánabækurnar bera með sér um  einstaka lánveitingar  beri vitni um glannalegar og jafnvel ólögmæta lánveitingar.

Þetta er kjarni málsins.  Það er hins vegar dæmi um ruglandann í þessari umræðu,  að þegar að því er fundið að lánabækur í bönkum séu  opnaðar á netinu, þá er reynt að snúa út úr því með öllum tiltækum ráðum og jafnvel látið eins og verið sé að bera í bætifláka fyrir óeðlilegar lánveitingar.

Flestir  átta sig á því að bankaleynd er ekki óeðlileg í sjálfu sér. Hún er á vissan hátt grundvöllur þess trausts sem þarf að ríkja á milli viðskiptavinar og banka. Maður sem leggur fram áform sín í viðskiptum fyrir banka þarf að geta treyst því að þær upplýsingar rati  ekki fyrir augu keppinautar, svo dæmi sé tekið.

Hins vegar þurfa allar upplýsingar í fjármálastofnunum að vera aðgengilegar fyrir eftirlitsaðila. Meðal annars til þess að geta fylgst með því hvort verið sé að lána eigendum viðkomandi fjármálafyrirtækja  stórar upphæðir án veðtrygginga.  

Slík ofurlán í bland við flókin krosseignatengsl fara létt með að fella heilt fjármálakerfi, eins  og við höfum séð.

Þess vegna er ríkisstjórnin nú að sögn að láta undirbúa frumvarp. Ekki til þess að aflétta bankaleynd. Ekki til þess að gera það löglegt að menn leki heilu lánabókunum úr heilu bankastofnunum. Heldur til þess að marka leikreglur. Í því sambandi hlýtur sérstaklega að verða huga að því að hafa reglur um aðgang að bankaupplýsingum rýmri en núna

Bankaleynd á ekki að vera skjól fyrir óheiðarleika. En um það mál eins og annað  á fjármálasviði verða að gilda leikreglur.  Upplýsingarnar úr lánabók Kaupþings hafa gengið fram af almenningi; lánveitingar til eigenda upp á eitthvað á annað þúsund milljarða eru ótrúlegar, svo ekki sé meira sagt. En það eru ekki rök fyrir því að ekki eigi að gilda nokkrar reglur á sviði samskipta viðskiptavinar og banka.