Ákærurnar eru fáránleg vitleysa

Ég dró saman kjarna umræðunnar um tilraunir til þess að ákæra fjóra fyrrverandi ráðherra með eftirfarandi hætti í ræðu sem ég flutti á Alþingi 21. september síðast liðnum:

Þetta mál sem hér er rætt er auðvitað grafalvarlegt. Það er vandmeðfarið fyrir okkur öll, þingmenn, ekki síður pólitíska andstæðinga en pólitíska samherja. Það hlýtur að vera erfitt fyrir þá sem eru pólitískir andstæðingar og hafa látið þung orð falla á undanförnum árum að setja sig í þær stellingar að reyna að horfa hlutlægt á málið. Vitaskuld varpar þessi staða skýru ljósi á þá löggjöf sem við fjöllum um og er grundvöllur þeirrar ákæru sem nú er rædd. Það veldur því hins vegar ekki að við séum laus allra mála. Við þurfum að takast á við mál úr því að þau eru komin inn í þingið.

Ég er alveg sannfærður um að þær ákærur sem nú er verið að leggja fram eru rangar. Þær eru ósanngjarnar og þær eru ekki byggðar á þeim rökum eða forsendum sem eiga að vera nauðsynlegar til að takast á við mál af þessu tagi.

Kjarni málsins í mínum huga er þessi: Það mikla efnahagshrun sem varð á árinu 2008 hafði gríðarlegar afleiðingar fyrir okkur. Orsakanna er að leita í fyrsta lagi hjá bönkunum, eins og fram kemur rækilega í skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis og þingmannanefndin hefur í rauninni gert að sínu. Í annan stað í ábyrgðarlausum útlánum af hálfu bankanna, krosseignatengslum eigenda bankanna, lán til eigendanna, lán sem þeir virtust lána hverjir öðrum svona nánast eins og skiptimynt hver fyrir annan og það að menn hefðu, að því er virðist, fremur litið á kaup á bönkum sem leið til að fá aðgang að fjármunum en nokkuð annað. Það sjáum við í rannsóknarnefndarskýrslunni, útlánin aukast til eigendanna um leið og eigendaskiptin eiga sér stað.

Það væri sannarlega hægt í anda eftiráspekinnar að segja að stjórnvöld hefðu getað staðið sig betur. Hvenær er svo sem ekki hægt að standa sig betur? Höfum við ekki oft horft í eigin barm og hugsað með okkur: Ef ég hefði nú gert aðeins betur hefðu hlutirnir farið betur. En að halda því fram að þeir ráðherrar sem stöðugt reyndu að bregðast við hinum hrikalegu vandamálum á árinu 2008 og lögðu þar nótt við dag langtímum saman séu nú orðnir sekir er fáránleg vitleysa, stenst enga skoðun og væri hent út af borðinu á fyrsta degi í íslenskum sakamálarétti. Íslenskur almenningur undrast dag hvern að á Alþingi Íslendinga sé helsta forgangsverkefnið talið vera að ákæra þessa tilgreindu ráðherra þegar eldar brenna á almenningi og atvinnulífinu og þeir spóka sig hnarreistir um allar koppagrundir heimsins sem hruninu ollu.

Hættið að segja ósatt

Það er mikil misskilningur að ekki hafi verið mælt með einni tiltekinni leið í niðurstöðum Endurskoðunarnefndarinnar um fiskveiðistjórnun. Því hefur verið haldið fram að nefndin hafi einvörðungu skilað tilteknum valkostum, sem stjórnvöld hefðu síðan til að moða úr. Það er rangt. Mikill meirihluti nefndarmanna; raunar allir nema tveir, mæltu með svo kallaðri samningaleið.

Í áliti nefndarinnar segir, svo ekki verður um villst: „Meirihluti starfshópsins telur rétt að gerðir verði samningar um nýtingu aflaheimilda og þannig gengið formlega frá því að auðlindinni sé ráðstafað af ríkinu gegn gjaldi og að eignarréttur ríkisins sé skýr. Samningarnir skulu m.a. fela í sér ákvæði um réttindi og skyldur samningsaðila, kröfur til þeirra sem fá slíka samninga, tímalengd og framlengingu samninga, gjaldtöku, aðilaskipti, ráðstöfun, aflahlutdeilda sem ekki eru nýttar, meðferð sjávarafla o.fl..“

Þetta er skýr og afdráttarlaus niðurstaða. Fulltrúar allra stjórnmálaflokka nema eins, völdu þessa leið og mæla með henni. Það gerðu líka allir fulltrúar hagsmunaaðila í sjávarútvegi, nema einn. Sömuleiðis Starfsgreinasambandið, fulltrúar landverkafólks í sjávarútvegi, sveitarfélögin og eigendur sjávarjarða.

Það er óskiljanlegt að fólk sem ekki er vitað annað en að sé sæmilega læst, skuli þrátt fyrir þetta halda því fram að nefndin hafi ekki skilað skýrri tillögu. Menn geta að sönnu haft ýmsar skoðanir á niðurstöðunni, en það er lágmark að þeir sem ekki eru sáttir við hana, reyni ekki að ljúga upp á nefndina, eins og borið hefur á í skrifum og viðtölum í fjölmiðlum.

Er málstaðurinn virkilega svo afleitur að það sé gripið til þess óyndisúrræðis að veifa fremur röngu tré en öngvu ?

Umfjöllun mína um þetta mál og beina ívitnun í niðurstöðu nefndarinnar má lesa nánar HÉR

Mikil samstaða um skýra tillögu

Því miður hefur aðeins á því borið að reynt hafi verið að skrumskæla skýra niðurstöðu endurskoðunarnefndarinnar í fiskveiðimálum, sem ég gerði grein fyrir hér á heimasíðunni í gær og lesa má um HÉR

Gáum að því að þetta var niðurstaða nær allrar nefndarinnar. Við lögðum fram skýra og klára tillögu. Ef einhver meining var á bak við hugmyndina um sátt og samráð, þá hljóta menn að virða þetta.

Gleymum því ekki að það var ríkisstjórnin sem fól fulltrúum allra hagsmunasamtaka og stjórnmálaflokka að vinna verkið. Það voru því stórtíðindi og sannkölluð gleðitíðindi að okkur tókst að komast að svo afgerandi niðurstöðu og svona mikilli samstöðu. Það er því dapurlegt þegar reynt er að afvegaleiða umræðuna um þetta, eins og bólað hefur á.

Stóru tíðindin eru að allir, að frátöldum tveimur fulltrúum, eru þeirrar skoðunar að mæla með svo kallaðri samningaleið. Þessar leiðir voru bornar saman við aðra valkosti þmt. fyrningarleiðina og þetta varð niðurstaðan. Allir stjórnmálaflokkar sem eiga fulltrúa á Alþingi, fyrir utan Hreyfinguna, eru þessarar skoðunar. Öll hagsmunasamtök, fyrir utan fiskverkendur án útgerðar, eru einnig þessarar skoðunar. Niðurstaðan er því á breiðum grunni. Þetta er mikilvægt að hafa í huga þegar þessi mál eru til umræðu.

Afgerandi niðurstaða varðandi fiskveiðistjórnina

Þessi leið sem varð ofan á, var borin saman við aðra kosti sem hafa verið nefndir í umræðunni. Jafn skjótt og samningaleiðin varð niðurstaðan, var öðrum leiðum, þ.m.t. fyrningarleiðinni í ýmsum útfærslum, hafnað. Það leiðir af eðli málsins, að um leið og ein leið er valin, eins og í þessu tilfelli, er verið að hafna öðrum. Mjög mikilvægt er að þetta verði lagt til grundvallar á komandi mánuðum.

Þannig kemst ég að orði í bókun sem ég gerði þegar nefnd sjávarútvegs og landbúnaðarráðherra um fiskveiðistjórnunarmál skilaði af sér áliti.

Stóru tíðindin eru auðvitað að mjög mikil og breið samstaða myndaðist um niðurstöðuna. Við sammæltumst langflest um að mæla með svo kallaðri samningaleið, sem felur í sér eftirfarandi, eins og orðrétt segir í áliti okkar:

Meirihluti starfshópsins telur rétt að gerðir verði samningar um nýtingu aflaheimilda og þannig gengið formlega frá því að auðlindinni sé ráðstafað af ríkinu gegn gjaldi og að eignarréttur ríkisins sé skýr. Samningarnir skulu m.a. fela í sér ákvæði um réttindi og skyldur samningsaðila, kröfur til þeirra sem fá slíka samninga, tímalengd og framlengingu samninga, gjaldtöku, aðilaskipti, ráðstöfun, aflahlutdeilda sem ekki eru nýttar, meðferð sjávarafla o.fl.

Bókun mína má lesa í heild með því að smella á HÉR

Af hverju minntust þau ekki þá á Icesave?

Stjórnarliðar grípa til gamalkunnugra ráða til þess að útskýra að ekkert miðar við uppbyggingu efnahagslífs okkar. Eftir að Hagstofan hafði birt tölur um hagvöxt og landsframleiðslu sl. föstudag, var eins og ráðherrarnir neituðu að horfast í augu við staðreyndirnar. Ástandið er víst gott, sagði forsætisráðherrann í orðaskiptum okkar á Alþingi,.Þið viljið bara ekki sjá það.

Þetta var óskaplega aumkunarvert, en gekk sjáanlega ekki upp. Þess vegna var fundið nýtt ráð. Nú er ekki lengur þrætt fyrir að allt sé í volli og lamasessi í efnahagsmálunum. En blóraböggullinn er fundinn. Nú er sagt að það sé Icesave.

Þetta er skrýtin röksemd í ljósi þess sem fyrr var sagt.

Síðustu vikur hafa stjórnarliðar stritast við að sannfæra okkur landsmenn um að allt sé í himnalagi og á hraðri uppleið, þökk sé stjórnvöldum. Þá var ekkert Icesave að flækjast fyrir.

En þegar staðreyndirnar bera bullið ofurliði, þá er seilst sem fyrr og síðar til Icesave - grýlunnar. Við höfum svo sem séð til þeirra fyrr í þessum dúr.

Svona málflutningur gengur bara ekki upp. Það stendur ekki steinn yfir steini. Þetta er brjóstumkennanlegt fálm. Rökleysa af verstu tagi hjá talsmönnum ríkisstjórnar sem hefur alls staðar þvælst fyrir þegar kemur að uppbyggingu í atvinnumálum.

Það er skýringin á því að það ríkir ekki einasta stöðnun heldur hreinlega aftrurför í efnahags og atvinnumálum í landinu. Vandinn heitir ekki Icesave, vandinn heitir ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur, jafnt fyrir og eftir andlitslyftingu.

Það var þetta sem það kostaði

Talsmenn ríkisstjórnarinnar tala purkunarlaust um ráðherraskiptin. Af orðum þeirra verður varla neitt annað ráðið en settur hafi verið pólitískur verðmiði á órólegu deildina í VG. Um leið og sjálfsagt er að þakka þessa hreinskilni, lýsir hún inn í hugarheim ríkisstjórnarsamstarfsins. En illa þekki ég vini mína í órólegu deildinni í VG ef þeir reiðast ekki slíku tali félaga sinna úr samstarfsflokknum og eigin flokki.

Okkur var nauðugur einn kosturinn, að taka einn úr þeim armi VG sem hafa látið hæst, inn í ríkisstjórnina, sagði þingmaður Samfylkingarinnar í gær. Það var skýrt hvað við var átt. Annars yrði stjórnin ekki starfhæf.

Hitt var ennþá athyglisverðara sem ég vakti athygli á hér á blogginu í gær. Álfheiður Ingadóttir fyrrverandi heilbrigðisráðherra upplýsti það hreinlega að ekki hefði verið þinglegur meirihluti fyrir fjárlagafrumvarpinu. Það hefði verið til þess að tryggja þennan nauðsynlega meirihluta sem Ögmundi Jónassyni var sjanghæað inn í stjórnina; múlnum smeygt á þá órólegu.

Ríkisstjórn án þinglegs meirihluta fyrir fjárlagafrumvarpi á ekki maga lífdaga framundan. Hennar skapadægur eru að renna upp. Þess vegna var farið í það að stokka upp í ríkisstjórninni. Til þess að tryggja framgang fjárlagafrumvarpsins. Það varð einungis gert með ráðherrakapli og því var hann lagður.

Það er í raunni makalaust að fjölmiðlar hafi ekki áttað sig á þýðingu orða ráðherrans fyrrverandi.

Nýi ráðherrakapallinn, er ótrúlegt dæmi um grímulaust pólitískt valdabrask og þingmenn ríkisstjórnarflokkanna hafa tekið þátt í því að fullu, ekki síst órólega deildin í VG. Hún greiddi fyrir frekari aðgang að borði ríkisstjórnarinnar með því að heita stuðningi við fjárlögin. Nú liggur það fyrir.

 

Múlnum smeygt á órólegu deildina

Ríkisstjórnin er engu lík. Þegar hún liggur löskuð, máttlítil og vanmegna, dettur henni ekki í hug að lækna meinsemdina. Hún fer í fegrunaraðgerð. Hún er eins og illa haldinn sjúklingur sem sér það helst til ráða að leita til lýtalæknis til að hressa upp á útlitið í stað þess að grafast fyrir um meinsemdina.

Ráðherraskiptin í dag voru tilraun til fegrunaraðgerðar. Með nýju fólki er verið að reyna að auka ferskleikann, sem veitti svo sem ekki af. Það breytir hins vegar engu um stöðu stjórnarinnar. Hún verður jafn hrakleg sem fyrr.

Menn spyrja hvort nú sé búið að styrkja stöðu uppreisnaraflanna úr VG, með því að einn úr þeirra hópi setjist til viðbótar við ríkisstjórnarborðið. Hvort Steingrímur J. hafi einfaldlega gefist upp fyrir ofureflinu og orðið að láta það yfir sig ganga að Ögmundur Jónasson færi inn í ríkisstjórnina.

Svo vel vill til að einn þeirra sem gleggst getur frá því greint, hefur upplýst okkur um hver tilgangurinn hafi verið með ráðherrakaplinum að þessu leyti.

Álfheiður Ingadóttir fyrrverandi heilbrigðisráðherra sagði frá því, sem hér má lesa um og heyra, að markmiðið með þessum tilfæringum hefði einfaldlega verið að tryggja stuðning meirihluta Alþingis við samþykkt fjárlaga. Þetta eru ekki lítil tíðindi. Hvað er ráðherrann fyrrverandi að segja okkur?

Jú. Að í fyrsta lagi hafi ekki verið meirihluti fyrir því fjárlagafrumvarpi sem nú er í prófarkalestri og verður lagt fyrir Alþingi eftir tæpan mánuð. Ríkisstjórn sem ekki hefur meirihluta fyrir fjárlagafrumvarpinu sínu á bara eitt eftir; að segja af sér. Það er það sem beið hennar, samkvæmt þessu að öllu óbreyttu, eftir næstu mánaðarmót.

En við þessu var séð. Hrókeringarnar höfðu þann tilgang að koma í veg fyrir slíkt. Með því að skipa Ögmundi Jónassyni til sætis við ráðherraborðið í húsi Stjórnarráðsins við Lækjatorg, var stuðningurinn tryggður. Flóknara var það ekki.

Stjórnmálaskýring Álfheiðar Ingadóttur segir alla söguna, alla sólarsöguna. Það er búið að smeygja múlnum á órólegu deildina í VG. Og þannig mýld mún hún ganga í takt, með samræmdu göngulagi fornu !

Spilastokkur í stað fiðlunnar

Ein lífseigasta goðsögn allra tíma segir að rómverski keisarinn Neró hafi spilað á fiðlu þegar Róm brann. Engar sögur hafa farið af kunnáttu forystufólks ríkisstjórnarinnar, Jóhönnu Sigurðardóttur og Steingríms J. Sigfússonar, í fiðluleik. Þau geta því ekki hermt eftir hinum rómverska keisara að því leytinu. En þau hafa önnur ráð.

Þær fréttir berast af hinni lánlausu og sundurtættu ríkisstjórn að þar sé verið að leggja kapal; ráðherrakapal. Við það er sagt að þau iðji daga langa, Steingrímur J. og Jóhanna. Á meðan er hvorki athygli þeirra né fjölmiðla bundin við önnur viðfangsefni ríkisstjórnarinnar; hinnar verkasmáu ríkisstjórnar.

Við könnumst svo sem við þessa takta ríkisstjórnarinnar frá fyrri tíð. Þegar eldar hafa brunnið og logað sem glaðast hefur forsætisráðherrann beint athygli sinni að allt öðrum málum, svo sem persónukjöri, Stjórnlagaþingi, eða skýrslugerðum um eitt og annað. Það dreifir huganum og athygli umræðunnar.

Um sumt markast spilakapall ríkisstjórnarinnar vitaskuld af fyrirhuguðum breytingum á stjórnarráðinu. En mestan part er þetta vel þegið fyrir örmagna ríkisstjórn til þess að skapa sér nýtt andrými. Og af því að fiðluleikur úr Stjórnarráðinu hefði væntanlega verið til fárra fiska metinn, var upplagt að grípa til spilastokksins og leggja nýjan ráðherrakapal. Það dreifir að minnsta kosti athyglinni frá öðrum og erfiðari málum ríkisstjórnarinnar og dæmalausu ráðleysi hennar.

Málið er í höndum Vinstri grænna

Nú berast böndin að Vinstri grænum. Fyrir Alþingi liggur nefnilega þingsályktunartillaga um að draga til baka umsóknina um ESB aðild. Málið er flutt af fulltrúum fjögurra flokka. Það er allra þeirra sem eiga fulltrúa á Alþingi, nema Samfylkingarinnar, auðvitað.

Nú hefur það hins vegar gerst að sessunautur minn á Alþingi þetta þingið, Mörður Árnason þingmaður Samfylkingarinnar, hefur hvatt til þess að málið verði tekið til afgreiðslu. Með því tekur hann undir hvatningu Þorsteins Pálssonar í Fréttablaðinu frá því í gær.

Það er þess vegna ekki eftir neinu að bíða. Við sem eldri erum en tvævetur, vitum að ríkisstjórnarmeirihlutinn ræður í raun dagskrá þingsins. Það blasir því við að núna hafa Vinstri grænir þetta mál í hendi sér. Af þeim bæ heyrast dag hvern miklar heitstrengingar um andstöðu við ESB aðild og hvatningar í þá veru í allar áttir.

Nú er tækifærið því að renna upp. Hvatningarorðin og heitstrengingarnar geta orðið að áhrínsorðum. Vinstri grænir þurfa ekki annað en að sjá til þess að málið fari á dagskrá. Því verður auðvitað ekki trúað að á því standi.

Vinstri grænir, koma svo!

Víst er ESB umsókn stefna ríkisstjórnarinnar

Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráðherra og formaður VG var óvenju skrautlegur þegar hann sagði á blaðamannafundi að aðildarumsóknin að ESB væri ekki á stefnuskrá ríkisstjórnarinnar. Svona hjal er ekki einu sinni orðhengilsháttur. Þetta er bara hreint rugl.

Steingrímur sagði á blaðamannafundinum: "Það er ekki þannig að það sé stefna þessarar ríkisstjórnar að sækja um aðild að Evrópusambandinu og þaðan af síður að ganga í Evrópusambandið. Það er ekki svo.“

Formaður VG ætti að lesa stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnarinnar sem hann situr í. Þar stendur það svart á hvítu. Eðli málsins samkvæmt var það hlutverk utanríkisráðherrans að leggja málið fram. En þetta var stjórnartillaga, sem naut að vísu ekki stuðnings eins ráðherrans, Jóns Bjarnasonar sjávarútvegs og landbúnaðarráðherra

En aðrir ráðherrar, þmt Steingrímur studdu tillöguna. Greiddu henni atkvæði sitt og nú hamast talsmenn flokksins við að verja viðræður sem eru ekki lengur aðildar, heldur aðlögunarviðræður.

Það vita auðvitað allir að þessi niðurstaða vegna ESB var aðgöngumiði VG að ríkisstjórninni. Samfylkingin stillti Vinstri grænum upp við vegg, þó þeir hefðu í raun enga stöðu til þess að loknum kosningum. VG laut hins vegar í gras og tryggði aðildarumsókninni brautargengi. Flokkurinn ber því fulla ábyrgð á málinu, eins og það er statt.

Þess vegna logar nú allt stafnana á milli í flokknum. Það er ráðist með offorsi á Jón Bjarnason, eins og á hefur verið bent. Í hópi VG er talað um að ráðherrann sé beittur einelti og ljóst að þar er spjótunum beint að félögunum í samstarfsflokknum, Samfylkingunni.

En á meðan flokkurinn kallar ekki til baka stuðning sinn við aðildarumsóknina ber hann fulla ábyrgð á þessari stefnumörkun ríkisstjórnarinnar um að sækja um ESB aðild. Undan þeirri ábyrgð geta menn menn ekki vikið sér með útúrsnúningum og blekkingarþrugli.