ESB semur innkaupalistann

Það er sama hvernig menn reyna. ESB viðræðurnar eru - og ég segi og skrifa - aðlögunarviðræður. Ekkert annað. Það er rétt ábending hjá sjávarútvegs og landbúnaðarráðherra. Menn reyndu á sínum tíma að ná málinu fram með því að segja að um einhvers konar könnunarviðræður væri að ræða. Þetta hefur reynst fullkomin blekking. Stjórnkerfið er á fullu við að undirbúa breytingar á stofnanaumhverfinu. Sjálfur formaður VG, Steingrímur J. Sigfússon sagði það áðan í útvarpinu.

Það er ástæða til þess að rifja þessi mál aðeins upp. Menn gripu til myndlíkinga til þess að réttlæta aðildarumsóknina. Sögðu hana vera eins og labba um verslunargötur til þess að kíkja í gluggana og sjá hvað í boði væri. Mesta lagi að máta það sem fyrir augun bæri.

En þetta er ekki svona. Engin "window-shopping", eins og engilsaxneskir segja. Það er farið að leggja til atlögu við það sem í gluggunum er að finna og allt keypt; hvað sem það kostar. ESB er nefnilega ekki búð þar sem menn geta valið eða hafnað að eigin vild. Menn þurfa að kaupa það sem fyrir þá er lagt, svo samlíkingunni sé haldið áfram. Það er nefnilega ESB sem semur innkaupalistann.

Baráttan í ESB málinu er að harðna, nú þegar alvara málsins er að verða mönnum ljós. Við Jón Gunnarsson alþingsmaður höfum óskað eftir því að þessi mál verði tekin fyrir á næsta fundi Sjávarútvegs og landbúnaðarnefndar Alþingis. Það er mikið í húfi, enda ljóst að aðild að ESB mun hafa grundvallandi breytingar í för með sér fyrir landbúnaðinn og setja sjávarútveg okkar í mikinn vanda.

Sjálfur skrifaði ég grein um landbúnaðarhluta þessa máls í Bændablaðið þann 31. mars sl. sem birtist svo í all mörgum héraðsfréttablöðum á netinu. Þessa grein má lesa hér.  Greininni var svarað og ég brást við með svofelldri grein. Athyglisvert er að allt það sem í greinunum stendur er í samræmi við það sem nú er að koma á daginn. Hinum áleitnu spurningum um ESB þurfa menn að fara - og það fyrr en síðar

 

Ráðherrann sá að sér

Það er fagnaðarefni að Jón Bjarnason sjávarútvegs og landbúnaðarráðherra hafi séð að sér og ákveðið að auka geymslurétt á ýsu á milli fiskveiðiára. Illu heilli ákvað ráðherrann á síðasta þingi að leggja fram frumvarp og fékk samþykkt sem dró úr möguleikum á að geyma aflamark yfir fiskveiðiáramót. Á hinn bóginn var samþykkt að ráðherra gæti síðan ráðskast með þessi mál að vild sinni. Stjórnarmeirihlutinn ákvað sem sagt að taka þetta vald frá þjóðkjörnu þinginu og færa til framkvæmdavaldsins.

Geymslurétturinn hefur gríðarlega mikla þýðingu. Hann eykur sveigjanleika við fiskveiðistjórnun. Auðveldar mönnum að skipuleggja sig við veiðarnar. Þetta fyrirkomulag dregur úr hættu á brottkasti, lækkar sóknartengdan kostnað, beinir sókn úr smærri fiski. Er sem sagt almennt til bóta. En það líkaði ekki núverandi ríkisstjórnarmeirihluta á Alþingi.

En efasemdirnar hafa nagað mannskapinn og því var heimildin skilin eftir fyrir ráðherrann að ráðskast með málið að vild. Þessa heimild nýtti svo ráðherrann sér þegar við blasti að elli brynnu inni afleheimildir í ýsu.

Því miður kom ákvörðun ráðherrans alltof seint; c.a kortéri fyrir fiskveiðiáramót. Menn hafa keppst við að ná kvótanum í ýsu, með ærnum tilkostnaði. Þetta er ákvörðun sem hefði vitaskuld átt að liggja fyrir miklu fyrr. En í nafni jákvæðrar umræðu má þó segja að skárra sé seint en aldrei.

Laskað fley

Fley ríkisstjórnarinnar er mikið laskað þegar Alþingi kemur saman nú til funda í byrjun september. Það er ekki nóg með að stjórnin sé með allt niður um sig í smærri og stærri málum. Uppákomur sumarsins hafa stórskaðað svo stjórnina, að trúverðugleiki hennar er enginn.

Þetta sér auðvitað hvert mannsbarn og varla verður öðru trúað lengur en að ráðherrar og þingmenn hennar geri sér grein fyrir þessari stöðu. Kokhreysti þeirra og tilburðir til annars, verða bara að skoðast sem innantóm mannalæti.

Þær eru að verða svo margar uppákomurnar í stjórnarsamstarfinu að ein kaffærir alltaf aðra, þegar þær dúkka upp. Fyrir utan stóru pólitísku ágreiningsefnin eru það hin málin sem lúta að spurningum um heiðarleika og trúverðugleika, sem eru að leika ríkisstjórnina svo grátt upp á hvern dag.

Þau tvö hin nýjustu, klúðrið í kring um umboðsmann skuldara og hið dæmalausa mál viðskiptaráðherrans gera það að verkum að allt tal um nýja starfshætti, gagnsæi, heiðarleika og fagmennsku, hljómar sem fimmaurabrandari þegar stjórnarliðar taka þessi hugtök sér í munn.

Þessum málum hefur hins vegar verið teflt þannig að þau eru ekki einkamál þessara ráðherra. Þau verða færð skuldamegin í bækur ríkisstjórnarinnar allrar. Þingmenn stjórnarliðsins hafa í raun axlað á þeim pólitíska ábyrgð og keppst við að taka þessi klúðursmáls ráðherranna í fangið. Jóhanna Sigurðardóttir, Steingrímur J. Sigfússon og þingflokkar flokka þeirra eru orðnir ábyrgðarmenn málsins og það er að þeim sem verður gengið þegar hin pólitísku skuldaskil eiga sér stað.

 

Líta þeir á almenning sem kjána?

Annað hvort eru ráðherrar ríkisstjórnarinnar orðnir forstokkaðri en orð fá lýst, eða að þeir líta á almenning sem kjána. Lýsing þeirra á málum sem blasa við hverju mannsbarni eru svo gjörsamlega út í hött, en flutt af slíkri ákefð að annað hvort fyllast menn forundran, eða hlæja að vitleysunni.

Tökum þrjú dæmi:

Þegar allt óð á súðum í ríkisstjórnarsamstarfinu út af Magmamálinu,  innbyrðis fjandskapur var á fullkomnu suðustigi, var sest að samningaborði á ráðherraplani. Að loknum slímusetum var málið leyst með því að setja það í nefnd. Öllum var ljóst að þetta var vandræðaleg þrautalending, sem var pínd í gegn af því að allt var af göflunum að ganga á milli stjórnarflokkana. Þegar Steingrímur J. kom hins vegar í fjölmiðla sagði hann þetta mál styrkleikapróf sem ríkisstjórnin hefði staðist!  Og vitleysan heldur áfram því þessi endaleysa er nú endurtekin af stuðningsmönnum ríkisstjórnarinnar, líkt og þeir væru páfagaukar.

Árni Páll Árnason félagsmálaráðherra skipaði vin sinn umboðsmann skuldara. Öllum var ljóst að þetta var pólitísk ráðning. Meira að segja þingmenn í VG voru yfir sig hneykslaðir og sögðu það sem allir vissu. Þetta væri pólitísk ráðning. En ráðherrann sjálfur, talar - og virðist tala af alvöru - að um sé að ræða faglega ráðningu. Og þessa orðaleppa endurtaka síðan þingflokksformaður Samfylkingarinnar og fleiri úr þeim ranni.

Og loks kom svo Katrín Júlíusdóttir iðnaðarráðherra í Kastljósið í kvöld og talaði í sama dúrnum. Þó allir viti um gríðarleg átök í ríkisstjórninni um málasvið ráðherrans, lét hún sem ekkert væri og virðist aldrei hafa orðið vör við slíkt. Einnig hún talaði um, án þess að depla auga, að mannaráðningar ráðherranna væru ofurfaglegar; þar með talið ráðning á umboðsmanninum margfræga.

Eftir svona dellumakarí stendur aðeins ein spurning eftir. Eru ráðherrarnir svona forstokkaðir í fílabeinsturni ríkisstjórnarinnar, eða líta þeir á fólkið í landinu sem skilningsvana og því hægt að bjóða upp á svo fáránlegar trakteringar?

Slegnir hæversku

Tveir hópar, sem oftast eru áberandi í umræðunni, eins og það er kallað, hafa verið slegnir mikilli hæversku upp á síðkastið. Svo mikilli að hvorugur hefur mátt mæla. Hvorki vinstri sinnaðir álitsgjafar né femínistar landsins hafa ekki treyst sér til að segja orð um ráðningarævintýrið á umboðsmanni skuldara eða klámfengið orðalag spunarokksins í menntamálaráðuneytinu.

Veltum síðan fyrir okkur þessu tvennu.

Skipað er í nýtt embætti umboðsmanns skuldara. Til verksins er valinn karl sem  ekki hefur reynslu af neinu víðlíka, en gengið framhjá konu með áralanga starfsreynslu á þessu sviði. Allir sjá auðvitað að þetta er pólitísk ráðning. Karlinn sem fékk starfið er í Samfylkingunni og forn samverkamaður forsætisráðherrans í Þjóðvaka sáluga, en konan er óflokksbundin. Síðar kemur á daginn að hinn nýráðni hefur stofnað til skuldar við fjármálastofnun ( sem nú er raunar fallin), sem verður að afskrifa hálfan milljarð.

Hitt dæmið er af „stráklingnum“, eins og Steingrímur J. kallar aðstoðarmenn sína, þegar hann vill fría sig ábyrgð af skammarstrikum þeirra. Á meðan sá var í fæðingarorlofi, vann hann að því að spinna upp útleggingu á niðurstöðu ríkisstjórnarinnar í Magmamálinu og plataði í leiðinni blaðamann á virðulegu blaði í því skyni. Svo ánægður var hann með verk sitt, að hann kallaði það tussufínt.

Hvar eru nú femínistar þessa lands, þegar á einum og sama sólahringnum ráðherra sniðgengur konu við val á stjórnanda  og aðstoðarmaður annars ráðherra hefur uppi klámfenginn ruddakjaft? Og hvar eru vinstri siðferðishetjurnar þegar á einum og sama sólarhringnum  kemst upp um „strákling“ í spunasamsæri gagnvart almenningi og fregnir eru af skuldaafskrift hins nýráðna umboðsmanns skuldara?

Og vel að merkja. Hvar er forsætisráðherrann? Er hún hætt að hafa skoðun á svona málum?

Samfylkingin sýnir örlæti sitt

Magma máli ríkisstjórnarinnar lauk með fyrirsjáanlegum hætti í þessari lotu. Málið var sett í nefnd. Það bíður betri tíma og vaknar svo upp að nýju á haustdögum sem viðfangsefni sem þarf að leysa. Þannig líða dagar ríkisstjórnarinnar. Upp koma deilumál í hverju stórmálinu á fætur öðru, krísufundir eru haldnir, slímusetur setnar og málunum smellt í nefnd til þess að vinna sér tíma.

Iðnaðarráðherrann segir lítinn ágreining hafa verið um málið. Þó liggur fyrir að þrír þingmenn VG hótuðu að slíta samband sitt við ríkisstjórnina vegna þess. Og þegar þeir hafa tjáð sig á þann veg, vita allir að í það minnsta kosti jafn stór hópur var tilbúinn til hins sama. En málinu var reddað með biðleik og nefnd; aðalsmerkjum ríkisstjórnarsamstarfsins.

Tvennt skal rifjað hér upp. Magmamenn funduðu með fulltrúum iðnaðarráðherra sem var því vitaskuld kunnugt um öll áform fyrirtækisins frá upphafi til enda. Ríkisstjórnin hafði því vitneskju um málið og gat brugðist við. Nógur var tíminn. Magmafyrirtækið hefur verið að brasa í þessum viðskiptum í heilt ár, nánast undir húsvegg stjórnarráðsins. Í öðru lagi segjast tilteknir þingmenn VG hafa allan tímann múðrað vegna þessa. Þeirra umkvartanir hafa greinilega ekki verið teknar alvarlega eða hátíðlega af ráðherrum flokksins; hvað þá ráðherrum Samfylkingarinnar.

Núna þegar Steingrímur J. Sigfússon formaður VG og fjármálaráðherra kynnir niðurstöðuna og segir hana sögulega, vaknar því óhjákvæmileg spurning og hún er þessi: En af hverju núna, hvers vegna ekki strax, þegar tækifærin lágu við fætur ríkissstjórnarinnar? Var það sökum áhuga eða viljaleysis af hálfu ráðherra VG, eða var það óttinn við Samfylkinguna sem réð athafnaleysinu?

En Samfylkingin má eiga eitt. Hún sýndi örlæti sitt að þessu sinni gagnvart samstarfsflokknum. Deiluefnið fær að fara í nefnd.

Ekkert að marka múðrið í VG

Það er ósvífni af verstu sort þegar þingmenn og ráðherrar Vinstri grænna láta eins og þeir hafi eitthvað haft við kaup Magma energy á HS orku að athuga. Að minnsta kosti í alvörunni. Hótanir einstaka þingmanna um að láta af stuðningi við ríkisstjórnina eru augljóslega hugsaðar til pólitísks heimabrúks og ætlað að róa almenna flokksmenn sem eru æfir yfir aðgerðarleysi forystumanna flokksins í þessu umdeilda máli. Þetta má lesa um hér og hér.

Upplýst var um daginn að þrjár atrennur hafi verið gerðar að því að innlendir aðilar, - ríki og lífeyrissjóðir meðal annars, - keyptu hinn umdeilda hlut í HS orku. Þeim leist ekki vel á og nú er nýtingarrétturinn í höndum dótturfélags kanadíska fyrirtækisins Magma, með höfuðstöðvar í sænskri skúffu; sem vel að merkja er talið í samræmi við lög.

Kjarni málsins er þessi. Forystumenn Vinstri grænna hefðu auðveldlega getað komið í veg fyrir þessi kaup hefðu þeir viljað. Í þeim hópi er til dæmis umhverfísráðherrann sem var með innantóm mannalæti út af þessu máli eina helgina. Svo ekki sé talað um Steingrím J. Sigfússon formann VG og fjármálaráðherra. En þau gerður ekkert í málinu, einsog á daginn er komið.

Samfylkingin vildi hins vegar að þessi kaup gengju eftir. Og allir vita að sá flokkur ræður í ríkisstjórninni. Þegar flokksmönnum VG ofbýður, hafa forystumenn flokksins þann háttinn á að múðra svolítið, til þess að róa mannskapinn. En síðan er farið að vilja Samfylkingarinnar, til þess að ríkisstjórnin fokkist ekki upp.

Þannig verður það auðvitað í þessu máli. Annað væri vitaskuld stílbrot á framgagnsmáta flokksins með langa nafnið - Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs.

Það er brosað hringinn í Fjármálaráðuneytinu

Í Fjármálaráðuneytinu, í Arnarhváli við Arnarhól í Reykjavík, brosa þeir hringinn þessa dagana. Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráðherra og Indriði Þorláksson ráðgjafi hans eru tveir mestu áhugamenn um aukna skattheimtu í landinu sem fyrirfinnast í stjórnsýslunni. Þeir gleðjast nú mjög yfir því að Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn lagði þeim til nýjar skattahugmyndir. Ekki þar fyrir; þá kumpánana hefur svo sem aldrei skort hugmyndaauðgina þegar að sköttum kemur. Satt að segja er hugmyndum þeirra fá eða engin takmörk sett á því sviði. En þeir, líkt og hún Tóta litla tindilfætt, sem sungið er um í kvæðinu, geta alltaf á sig blómum bætt.

Skýrsla AGS um skattamál á Íslandi er brennd sama marki og allt annað sem að ríkisstjórninni snýr. Hún er leyniplagg. Fjármálaráðuneytið lekur frá sér því sem henta þykir. Af því sem þar hefur spurst út ,vekur tvennt einkum athygli.

Stórkarlalegar tillögur um skattahækkanir og ábendingar um að hér sé búið að flækja skattkerfið úr hófi.

Ríkisstjórnin mun taka mark á fyrri hlutanum; kaflanum um skattahækkanirnar. Ekkert verður hins gert með ábendingar um að snúið verði til baka á brautir einfaldara skattkerfis.

Svo blasir við að ríkisstjórnin mun beita einu af sínu þekktasta trixum og það verður gert svona.

Fyrir liggja miklar skattahækkanatillögur. Almenningur er æfur og hagsmunasamtökin gagnrýna. Þá koma ráðherrarnir,setja upp mildilega sparisvipinn og segja: Nei, svona skattahækkanir ganga ekki. Við verðum miklu hóflegri.

Svona brögðum hefur ríkisstjórnin beitt áður og þannig er forsætisráðherrann farinn að tala núna. En það sem gleymist, er ofur einfaldur sannleikur. Menn geta kannski blekkt sumt fólk, -  svona stundum. En menn komast ekki upp með sömu blekkingarleikina æ ofan í æ. Menn sjá í gegn um svoleiðis bellibrögð.

Þegar trúnaðartraustið er horfið

Ríkisstjórnir vinna ekki bara eftir stjórnarsáttmálum. Þær byggja á trúnaðartrausti. Þegar það þverr, sverfur að lífi ríkisstjórna. Þær geta í sjálfu sér tórt, en aflið til nauðsynlegra átaka hverfur. Núverandi ríkisstjórn er einmitt þannig. Hún tórir, en getur fátt. Þetta er í sjálfu sér ekki nýt, en nú hrannast ný verksummerki upp.

Eitt erfiðasta mál ríkisstjórnarinnar kom upp í kjölfar bílalánadómsins á dögunum. Gylfi Magnússon efnahags og viðskiptaráðherra tjáði sig þar með tilteknum hætti, varaði við því þau lán yrðu reiknuð með hinum lágu samningsvöxtum; og uppskar mikið reiðiöskur úr þjóðfélaginu. Engum duldist að ráðherrann naut stuðnings Steingríms J. Sigfússonar fjármálaráðherra.

En hvað gerðist þá? Upp reis Árni Páll Árnason félagsmálaráðherra, einmitt þegar verst stóð á hjá ríkisstjórninni, skrifaði grein í Fréttablaðið og lýsti þar gagnstæðum sjónarmiðum. Sló sig til riddara á kostnað starfsbróður síns í ríkisstjórninni og fór í formann samstarfsflokksins með lítt dulbúnum hætti.

Málið varðandi Magma fyrirtækið er af sama toga. Þar kristallast gríðarleg átök innan ríkisstjórnarinnar. Meira að segja Katrín Júlíusdóttir iðnaðarráðherra, sem hingað til hefur kysst á alla vendi samstarfsflokksins í stóriðjumálum, er farin að hvæsa í átt að stallsystur sinni, Svandísi Svavarsdóttur umhverfisráðherra, sem hefur hins vegar beitt sér af hörku í opinberri umræðu um þessi mál gegn Samfylkinguni.

Það er öllum ljóst að hér er verið að takast á um grundvallaratriði. Það blasir líka við hverjum manni að ríkisstjórnin hefur haft allan tíma í heimi til þess að láta þau mál þróast öðruvísi en þau gerðu; hefðu menn á þeim bæ kært sig um. En það er einmitt kjarni málsins. Það var ekki gert.

Niðurstaðan nístir merg og bein flokksmanna VG. Þess vegna verða ráðherrar flokksins að láta sem þeir fýli grön. Í þessum málum, eins og svo mörgum, hafa flokksbroddar VG í ríkisstjórnnni fjarlægst grasrótina og uppskera nú mikla reiði. Það er ástæða þess að menn sýna svona mikla hörku að þessu sinni

 

Takk fyrir, ESB

Einhver góðviljaður maður ætti að hafa samband við forsvarsmenn ESB til þess að gera þeim grein fyrir einföldum staðreyndum sem þeim eru greinilega huldar. Tilefnin eru ítrekaðar ályktanir þessa mikla ríkjabandalags um hvalveiðar okkar Íslendinga og aðildarumsóknina sem Vinstri grænir og Samfylking beittu sér fyrir að yrði send til Brussel.

Jú þannig er mál með vexti eins og flestir vita hér á landi, að lítill minni hluti landsmanna vill sækja um aðild að ESB; kannski þetta 30% á góðum degi. Á hinn bóginn vilja hér um bil allir Íslendingar að við höldum áfram hvalveiðum. 80% er tala sem oftast kemur í ljós í skoðanakönnunum.

Þess vegna hljómar það ótrúlega afkáralega þegar utan frá ESB kemur hótun um að Íslendingar fái ekki aðild að ESB nema hvalveiðum verði hætti. Sjá menn ekki fáránleikann í þessum „hótunum“?

ESB segir Íslendingum – sem fæstir vilja ESB aðild – að aðildarumsókn verði ekki samþykkt nema að þeir láti af þeim hvalveiðum sem þeir nær allir vilja stunda !!

Með öðrum orðum. ESB segir: Þið getið fengið aðild að Evrópusambandinu  - gegn vilja ykkar,   -  ef þið hættið að stunda hvalveiðar,  - gegn vilja ykkar.

Afkáraleikinn getur stundum orðið ótrúlegur í stjórnmálum. En þetta hlýtur að teljast með því vitlausara, sem hefur þar rekið á fjörurnar.

Fyrir okkur sem berjumst gegn aðild Íslands að ESB er þá bara eitt að segja í lokin. Takk fyrir ESB. Þetta er ómetanlegt í baráttunni gegn ESB aðild.