Aldarspegill sjávarútvegsins

Ofan í kjallara á æskuheimili mínu var myndarlegt skrifstofuherbergi þar sem tvennt var þungamiðjan. Útvarpið, sem alltaf var stillt á bátabylgjuna og þaðan sem sterkur rómur vestfirskra skipstjóra ómaði um allt húsið þegar svo bar undir. Svo voru veggir herbergisins þaktir bókum. Þar skipaði tímaritið Ægir mikinn virðingarsess. Nýir árgangar juku stöðugt rými sitt í hillunum og einn góðan veðurdag fékk faðir minn ritið allt innbundið í afmælisgjöf. Þetta var glæsilegt safn, ættað úr búi Emils Jónssonar forvera míns í stóli sjávarútvegsráðherra ( þá raunar atvinnumálaráðherra)

Þar með var Ægir orðinn dýrgripur í annarri merkingu líka. Eftirsóttur til lestrar sem fyrr, tímaritasafnið allt í heillegri röð, fallega innbundið og naut virðingar á heimilinu.

Ægir hefur eiginlega verið mér samferða á vissan hátt.

Ég man að því fylgdi sérstök spenna að lesa ítarlegar frásagnir af nýum bátum, sem birtust í tímaritinu. Fjölmiðlar gerðu slíkum málum önnur skil þá og svo var þjóðlífið allt fábrotnara. Fyrir strák, áhugasaman um sjósókn og sjávarútveg, var kjarngott að lesa lýsingu af nýjum bátum; hvort sem þeir nú voru smíðaðir úr furu og eik, eða eðalstáli. Kannski þætti þetta ekki spennandi lesning í dag, en ég var ekki einn um það að lesa þetta af áfergju. Og í dag eru þessar frásagnir ómetanlegar heimildir um skipasögu okkar og bregður upp mynd af framförum í útveginum.

Ægir er í rauninni einstakt tímarit. 100 ára samfylgd hans og sjávarútvegsins skapar tímaritinu sérstöðu, af augljósum ástæðum.Með því að lesa í gegn um það sér maður sögu sjávarútvegsins í hnotskurn. Þar skrifuðu menn fyrr meir greinar til þess að vekja athygli á nýjungum á sviði sjávarútvegsins. Fræðimenn greindu okkur frá því sem helst var að gerast í hafrannsóknum og annars staðar að af vísindasviðinu. Við lásum um tíðindi úr verstöðvum, viðtöl við forystumenn og í þessu blaði talaði greinin einum rómi í gegn um heildarsamtök sín, Fiskifélag Íslands.

Það má því segja að Ægir hafi í raun verið mikil þungamiðja umræðunnar um sjávarútveg, sem þá var ólíkur því sem við þekkjum í dag. Bæði umræðan og sjávarútvegurinn. Hin virku tengsl Fiskifélagsins við vísindaumhverfið sem óx smám saman, lituðu auðvitað frásagnir blaðsins og þannig skipti blaðið örugglega máli við að draga athyglina að nýjungum og framförum.

Ægir er í rauninni mikill aldarspegill. Og þess vegna er það sérstaklega ánægjulegt að það hefur staðist tönn tímans svona vel. Það er langt frá því sjálfgefið að Ægir hafi lifað af alla þá brimskafla sem nútíminn reiðir yfir flest í umróti samtímans. Hin nánu tengsl við Fiskifélagið gaf blaðinu lífsanda sem dugði vel áratugum saman.

Því kynntist ég einmitt beinlínis. Fyrst sem félagi á Fiskiþingum um all nokkurra ára skeið og síðar sem formaður Fiskifélagsins. Smám saman varð okkur þó ljóst að Fiskifélagið, sem var gott til flestra hluta, var kannski ekki endilega best lagað til útgáfustarfsemi, þegar þar var komið sögu. Það ráð sem Fiskifélagið brá því á, að fela útgáfuna í hendur annarra, var því í takt við þær breytingar sem hafa orðið í þjóðfélaginu. Blaðinu hefur hins vegar auðnast að halda sívirkum tengslum sínum við sjávarútveginn og vekja þannig áhuga okkar sem viljum fylgjast með umræðunni um sjávarútvegsmál; jafn síkvik og breytileg sem hún er.

Á þessum tímamótum vil ég því senda gömlum vini, tímaritinu Ægi, afmæliskveðjur og vænti þess að njóta samfylgdar áfram, svo að blaðið geti um ókomna tíð orðið sá aldarspegill sjávarútvegsins sem það hefur verið frá öndverðu.

 

Greinin birtist í afmælisriti Ægis í tilefni aldarafmælist tímaritsins